# Trump’ın Bütçe Teklifi Bilim, Temiz Enerji ve Çevreye Ağır Darbeler İndiriyor

## Trump’ın Bütçe Teklifi Bilim, Temiz Enerji ve Çevreye Ağır Darbeler İndiriyor

Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2026 mali yılı için önerdiği bütçe kesintileri, yeşil enerji projelerini sekteye uğratma, çevre koruma önlemlerini zayıflatma ve ABD’deki sağlık ve iklim araştırmalarını daha da baltalama potansiyeli taşıyor. Teklif, bilim dünyasında ve çevreciler arasında büyük tepkilere yol açtı.

**Bütçe Teklifinin İçeriği:**

Yayınlanan bütçe teklifleri, yenilenebilir enerji ve karbondioksit yakalama teknolojileri için ayrılan federal fonlardan 15 milyar dolar kesintiyi öngörüyor. Ulusal Sağlık Enstitüleri’nden (NIH) yaklaşık 18 milyar dolar kesilmesi planlanırken, Çevre Koruma Ajansı’nın (EPA) bütçesi yarıya indirilecek.

Bu kesintiler, Trump’ın hükümet kurumlarına yönelik başlattığı “yıkım topu” etkisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Daha önce de binlerce devlet memurunu işten çıkarmış ve Amerika’nın evlerini, sağlığını, havasını ve suyunu korumakla görevli düzenleyicileri etkisiz hale getirmeye çalışmıştı. Teklif aynı zamanda sivil haklara ve iklim değişikliğiyle mücadele çözümlerine karşı bir tutum sergiliyor.

**Tepkiler ve Eleştiriler:**

Union of Concerned Scientists Başkanı Gretchen Goldman, bütçe belgesinin “ırkçı, bilim karşıtı, küçük ve acımasız bir dil içerdiğini ve bunun ABD başkanına yakışmadığını” belirtti.

Bütçe, Ekonomik Kalkınma İdaresi ve Azınlık İşletmeleri Kalkınma Ajansı için ayrılan 624 milyon dolarlık kesintiyi “ırksal eşitliği” ve “radikal iklim gündemini” önceliklendiren ideologlara yönelik sübvansiyonlar olarak tanımlıyor. Ayrıca Portland, Oregon’daki bir “Pride Plaza”sının finansmanını da eleştiriyor.

**Kurumlara Etkileri:**

* **Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA):** İklim değişikliği ve deniz ekosistemleri üzerine hava tahminleri ve araştırmaları yapan bu kurum, 1.3 milyar dolarlık bir kayıp yaşayacak. Eğitim programları da dahil olmak üzere çeşitli “iklim odaklı” girişimler sona erdirilecek ve hava durumu uydularının alımı için ayrılan 209 milyon dolar kesilecek.
* **Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA):** Sayıları giderek artan milyar dolarlık hava felaketleri yaşanırken, FEMA’nın bütçesinden 646 milyon dolar kesilecek. Belgede, FEMA’nın artık “acil durum yönetiminin temeli olarak eşitliği aşılamayacağı” belirtiliyor ve ajansın Trump’a oy verenlere karşı “ayrımcılık” yaptığı iddia ediliyor.
* **Çevre Koruma Ajansı (EPA):** Bütçenin yasalaşması halinde EPA, 4.2 milyar dolardan fazla kayıp yaşayacak. En büyük kesintiler, ABD genelindeki 1.300’den fazla zehirli alanın temizlenmesine ayrılan Tehlikeli Madde Süper Fonu’nda (254 milyon dolar) ve EPA’nın bilimsel araştırma biriminde (235 milyon dolar) yapılacak. EPA’nın çevresel adalet programları da 100 milyon dolarlık kesintiyle ortadan kaldırılacak.
* **Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH):** Geçen yıl yaklaşık 48 milyar dolarlık bütçeye sahip olan NIH’nin bütçesinin yaklaşık yüzde 40’ı kesilecek. Belgede, NIH’nin “Amerika’nın gençliğinin zararına radikal cinsiyet ideolojisini teşvik ettiği” eleştirisi yer alıyor.

**Sonuç:**

Trump’ın bütçe teklifi, bilim, çevre ve sağlık alanlarında ABD’nin ilerlemesine önemli bir engel teşkil ediyor. Bütçe kesintileri, iklim değişikliğiyle mücadele, çevre koruma ve halk sağlığı araştırmaları gibi hayati öneme sahip alanlarda ciddi gerilemelere neden olabilir. Teklifin yasalaşıp yasalaşmayacağı ve Kongre’nin bu konudaki tutumu merakla bekleniyor.